Các biện pháp phòng ngừa cháy nổ

Cháy nổ là một trong những hiểm họa gây thiệt hại lớn về người và tài sản tại Việt Nam. Theo thống kê từ Cục Cảnh sát Phòng cháy, Chữa cháy và Cứu nạn, Cứu hộ, trong 6 tháng đầu năm 2024, tỉnh Vĩnh Phúc ghi nhận 75 vụ cháy nổ, với 62,5% do chập điện. Để bảo vệ bản thân và gia đình, người dân cần nắm rõ các thông tin và hành động sau:

1. Hiểu nguyên nhân gây cháy nổ

• Chập điện: Là nguyên nhân hàng đầu, chiếm 46-62% các vụ cháy (theo báo cáo từ Công an Hà Tĩnh và Vĩnh Phúc). Dây điện kém chất lượng, đấu nối quá tải, hoặc thiết bị điện không được bảo trì là những yếu tố chính.

  • Hành động: Kiểm tra hệ thống điện định kỳ 3-6 tháng, sử dụng dây dẫn đạt chuẩn, rút phích cắm khi không sử dụng.

• Sơ suất với nguồn nhiệt: Bếp gas, nến, hương, hoặc thiết bị hàn cắt không được giám sát chặt chẽ.

  • Hành động: Tắt bếp gas sau khi nấu, không để trẻ em gần nguồn lửa, sử dụng thiết bị hàn cắt theo quy trình an toàn.

• Hóa chất dễ cháy: Xăng, dầu, cồn, hoặc vật liệu như gỗ, vải có nguy cơ bốc cháy ở nhiệt độ cao.

  • Hành động: Lưu trữ hóa chất ở nơi thông thoáng, xa nguồn nhiệt. Đọc kỹ nhãn cảnh báo trên bao bì.

2. Theo dõi điều kiện thời tiết

• Nắng nóng và hạn hán: Nhiệt độ cao (35-40°C) và độ ẩm thấp làm tăng nguy cơ cháy nổ, đặc biệt là cháy rừng. Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia www.nchmf.gov.vn, năm 2024 ghi nhận nhiệt độ kỷ lục, làm gia tăng nguy cơ cháy rừng ở các tỉnh như Nghệ An, Hà Tĩnh.

  • Hành động: Tránh đốt rác hoặc hút thuốc gần khu vực dễ cháy (rừng, đồng cỏ) trong mùa khô. Sử dụng máy tạo ẩm trong nhà nếu cần.

• Cảnh báo cháy rừng: Các bản tin thời tiết từ www.nchmf.gov.vn thường đưa ra cảnh báo nguy cơ cháy rừng vào mùa hè.

  • Hành động: Báo cáo khói hoặc lửa ở khu vực rừng qua đường dây nóng 114.

3. Tuân thủ quy chuẩn phòng cháy chữa cháy

• Quy chuẩn QCVN 06:2022/BXD: Quy định về an toàn cháy cho nhà và công trình, yêu cầu sử dụng vật liệu không cháy hoặc khó cháy (như tấm chống cháy AICA HPL, đạt chuẩn TCVN 10774-2:2015).

  • Hành động: Chọn vật liệu đạt tiêu chuẩn PCCC khi xây dựng hoặc sửa chữa nhà. Đảm bảo lối thoát hiểm rộng, không bị chặn.

• Bình chữa cháy và báo cháy: Nhiều vụ cháy nhỏ có thể được dập tắt ngay nếu có bình chữa cháy tại chỗ.

  • Hành động: Trang bị bình chữa cháy (loại bột ABC hoặc CO2) tại nhà, cơ quan. Lắp đặt thiết bị báo khói, báo nhiệt ở khu vực đông người (nhà cao tầng, chợ, xí nghiệp).

4. Kiến thức ứng phó cháy nổ

• Thoát hiểm an toàn:

  • Di chuyển thấp để tránh khói độc, dùng khăn ướt che mũi miệng.

  • Không sử dụng thang máy, chỉ dùng thang bộ.

  • Báo cháy qua số 114 ngay khi phát hiện.

• Sơ cứu ban đầu: Nếu bị bỏng, làm mát vết thương bằng nước sạch 15-20 phút, không bôi kem đánh răng hoặc dầu.

• Nguồn học tập: Xem video hướng dẫn PCCC trên cổng thông tin canhsatpccc.gov.vn hoặc tham gia tập huấn tại địa phương.

5. Thông tin cảnh báo và số liệu

• Thống kê: Năm 2024, cả nước ghi nhận hàng nghìn vụ cháy, với thiệt hại hàng trăm tỷ đồng. Các khu vực như Hà Nội, TP.HCM, và khu công nghiệp Vĩnh Phúc có nguy cơ cao.

• Cảnh báo theo mùa: Mùa khô (tháng 4-8) là thời điểm nguy cơ cháy nổ tăng do nhiệt độ cao và độ ẩm thấp.

  • Hành động: Kiểm tra thường xuyên kho hàng, nhà xưởng, hoặc khu vực chứa rác.

6. Nguồn thông tin hỗ trợ

• Cổng thông tin PCCC: canhsatpccc.gov.vn cung cấp tài liệu, video hướng dẫn, và số liệu cháy nổ.

• Ứng dụng “Báo cháy 114”: Có trên iOS và Android, giúp báo cháy nhanh và nhận cảnh báo từ cơ quan chức năng.

• Đường dây nóng: Gọi 114 khi có sự cố, hoặc liên hệ Công an địa phương để được tư vấn.

• Cổng thông tin địa phương: Kiểm tra cổng của tỉnh/thành phố để biết chương trình tuyên truyền PCCC.

7. Hành động cụ thể cho gia đình

• Kiểm tra định kỳ: Hệ thống điện, gas, và thiết bị sinh nhiệt mỗi 3-6 tháng.

• Lập kế hoạch thoát hiểm: Vẽ sơ đồ thoát hiểm, tập dượt với gia đình.

• Giáo dục trẻ em: Dạy trẻ tránh chơi với lửa, diêm, hoặc ổ điện.

• Tham gia tập huấn: Đăng ký các buổi hướng dẫn PCCC do Công an hoặc chính quyền địa phương tổ chức.

Phòng ngừa cháy nổ không chỉ là trách nhiệm của cơ quan chức năng mà còn cần sự chủ động của mỗi người dân. Bằng cách hiểu rõ nguyên nhân, theo dõi thời tiết, tuân thủ quy chuẩn PCCC, và chuẩn bị kỹ năng ứng phó, bạn có thể bảo vệ gia đình và cộng đồng khỏi những thiệt hại không đáng có. Hãy hành động ngay hôm nay!